Kaya Mezarları ve Salman Höyük

Salman Höyük, Ilgaz’ın güneydoğusunda Çankırı-Kastamonu yolunun kenarında 20-25 metre yüksekliğinde Cendere Köyü’nün sınırları içinde bulunmaktadır. Kaçak definecilerin zarar verdiği bu höyüğün çevresinde Roma ve Bizans dönemleriyle tarihlendirilen çok sayıda pişmiş toprak esere rastlanmıştır. Bunun dışında, buradaki yerleşimin Roma döneminden çok daha eskiye gittiği sanılmaktadır.
.
Höyüğün yakınlarında, Devres Çayı’nın güneyindeki kayalıkların doğuya bakan yamaçlarında da kaya mezarları, mağaralar bulunmaktadır. Bu mağaralardan bazılarının Hıristiyanlığın erken dönemlerinde dini amaçlı kullanıldıkları sanılmaktadır. Bu mezarlarda irili ufaklı mezar odaları bulunmaktadır. Bazı buluntulardan da buralarda insanların yaşadıkları anlaşılmaktadır. Mezarlar kare, dikdörtgen planlı, bazıları düz kubbeli ve semer dam tavanlıdır. Duvarlara açılmış olan irili ufaklı nişler mezar olarak kullanılmıştır.